De veelbesproken geluidseis voor de buitendelen van warmtepompen en airco’s is per 1 april 2021 van kracht. Dit betekent dat de installateur een belangrijke rol krijgt in het borgen van een zo stil mogelijk buitendeel. Wat zijn de eisen en verantwoordelijkheden? Rensa Techniek tipt.

Volgens de nieuwe geluidseisen mag een buitenunit overdag niet meer dan 45 dB produceren op de perceelgrens met de buren. ’s Nachts geldt een maximum van 40 dB. Deze geluidseisen zijn opgenomen in het Bouwbesluit, en hebben dus een wettelijk kader voor zowel nieuwbouw als renovatie. De eis geldt niet alleen voor warmtepompen, maar ook voor airconditioning. Beide technieken zitten dit jaar weer flink in de lift. Installateurs zullen hier dus veel vragen over krijgen.

Aanpassingen aan techniek

Rensa’s leveranciers van warmtepompen hebben niet stilgezeten. Het afgelopen jaar hebben ze veel maatregelen getroffen om het geluid van buitendelen te beperken. Zo zijn er fabrikanten die de ventilator- en compressortechniek hebben verbeterd of het verdamperoppervlak hebben vergroot. Bij dat laatste hoeft er minder lucht over de verdamper te worden geblazen, waardoor de ventilator minder hard hoeft te draaien en de geluidsproductie lager is. Consequentie is wel dat een stiller buitendeel soms een grotere afmeting heeft. Ook hebben sommige fabrikanten de omkastingen aangepast, en zijn er optionele geluidswerende kappen op de markt.

Nieuw bij bijna alle fabrikanten is de fluistermodus bij modulerende toestellen. Deze stand zorgt ervoor dat de warmtepomp altijd een balans vindt tussen energie- en geluid efficiency , en dus zo min mogelijk overlast geeft. Let wel op: in de geluidseis is de geluidsproductie in vollast op de erfgrens de scherprechter.

Ontwerp en selectie belangrijk

Wie een warmtepompinstallatie op een goede manier ontwerpt en uitvoert, hoeft zich volgens Matthias Stukker van Rensa Techniek geen grote zorgen te maken. “De nieuwste warmtepompen hebben alles in zich om te kunnen voldoen aan de strenge eisen. Maar dit betekent wel dat je aandacht moet blijven besteden aan het selectieproces van de warmtepomp. Zorg dat je bij de klant de plek van het buitendeel direct bespreekbaar maakt, en kies op basis van de warmteverliesberekening voor het juiste type warmtepomp met het juiste benodigde vermogen. In deze fase voorkom je uitdagingen achteraf. Rensa Techniek kan je helpen in die selectie.”

Werk met de juiste specificaties

Het is van groot belang de specificaties en voorwaarden van de fabrikant te bestuderen. Hier staan duidelijk de voorwaarden, zoals de maximale leidinglengtes tot het buitendeel. Ook schrijven fabrikanten voor welke ophangbeugels of opstelaccessoires gebruikt dienen te worden voor plaatsing van het buitendeel. Kleine details, zoals dempers en voeten onder de kast kunnen hierbij het verschil maken.

Rekentool beschikbaar

De woningeigenaar is primair verantwoordelijk voor een opstelling die aan de geluidseisen voldoet. Wanneer de eigenaar kan aantonen dat de installateur verkeerd gehandeld heeft, kan de installateur verantwoordelijk gesteld worden. “Het is daarom zaak dat de installateur zijn zaakjes op orde heeft”, stelt Stukker.

Om onduidelijkheden te voorkomen heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken door akoestisch bureau LBP Sight een rekentool laten ontwikkelen. Hiermee kan de installateur zelf een berekening (laten) maken, waarmee aangetoond kan worden dat de opstelling aan de geluidseisen voldoet. In deze rekentool moeten parameters als afstanden tot erfgrens en bebouwing worden ingevoerd, maar ook het geluidsniveau van de buitenunit in vollast en de zogeheten tonaliteit. Deze data moeten door de leverancier van de warmtepomp ter beschikking worden gesteld.

Kritische grenzen

De berekening is voor de installateur de borging dat hij zijn werk goed gedaan heeft. In de praktijk zal de rekentool vooral gebruikt worden in situaties waarin de opstelling de kritische grenzen nadert, of waar extra bewijslast noodzakelijk is. Hierbij kun je denken aan binnenstedelijke gebieden, gestapelde bouw, woningen met kleine tuinen, of woningen waar de opstelplek van de buitenunit een heet hangijzer is. Bij grotere projecten zullen adviseurs deze berekeningen op projectbasis kunnen maken.

Wanneer de rekentool en de specs van de fabrikanten niet afdoende zijn, raadt Stukker installateurs aan een onafhankelijke meting te laten maken door een geluidstechnisch specialist. “Dan weet je het 100 procent zeker. Rensa, maar ook fabrikanten zelf zullen dit niet gauw doen, omdat dan de slager zijn eigen vlees keurt.”

Meer weten over de geluidsregels?

Download hier de handreiking en het rekentool geluid voor de buitendelen van warmtepompen en airconditioning.