Gouda - Engineering
Vierpijpssysteem voor optimaal wooncomfort
Uitgebreide installaties voor luxe particuliere woningen zijn geen uitzondering in de opdrachtenportefeuille van Hageman Installatietechniek uit Gouda. Toch was de particuliere woning die Hageman deze keer in opdracht kreeg een behoorlijke stap verder in installatietechniek. Onder meer wilde de opdrachtgever tegelijk kunnen koelen en verwarmen, moest het water in de installatie worden ontgast om storingen te voorkomen en was er een grote capaciteitsvraag naar warm water. De grootte van de woning vroeg om bijna utilitaire installaties, met bijvoorbeeld geen gewone WTW-unit voor balansventilatie maar een complete luchtbehandelingskast. De vele niveauverschillen door verspringende vloeren maakten het ontwerp en de aanleg er niet gemakkelijker op.
“Het is de derde keer dat deze opdrachtgever ons inschakelt voor de installaties in zijn nieuw te bouwen woning. Het is mooi dat we vanuit het vertrouwen van de klant de gelegenheid kregen om dit mooie werk te maken en dat we dat kunnen doen in de combinatie van Rensa en Hageman”, zegt Ton Hageman van Hageman Installatietechniek.
In Revit
De installatie is gebaseerd op een ontwerpadvies van ingenieursbureau Smits van Burgst uit Zoetermeer, dat door de opdrachtgever was ingeschakeld. Om dat advies te finetunen nam Hageman contact op met Rensa. “We konden gewoon uitvoeren wat er in het bestek stond, maar wij werden wel verantwoordelijk gesteld voor de prestaties. Daarom hebben we Rensa gevraagd met ons mee te kijken”, vertelt Ton Hageman. Ook kon Rensa de installatie intekenen in Revit, zoals gevraagd werd. “En waarom zou je daarin zelf helemaal het wiel gaan uitvinden als er partijen zijn die dat veel beter kunnen?”
Aanpassingen
Het meekijken van Rensa resulteerde in een aantal behoorlijke aanpassingen van het installatie-ontwerp. De opdrachtgever had de wens om in het ene vertrek te kunnen koelen en tegelijkertijd in het andere te verwarmen, bijvoorbeeld als de zon aan de ene kant van het huis naar binnen schijnt. “Dit was ontworpen met een driepijpssysteem. Dus met een aanvoer van warm water, een aanvoer van koelwater en een gezamenlijke retour. Dat had ook wel gewerkt, maar daarmee wordt de retourtemperatuur wel te laag voor een goede werking van de warmtepomp. Je wilt de ΔT graag rondom de 5° Kelvin houden. Wij hebben daarom voorgesteld om dit om te zetten in een vierpijpssysteem met vierbalks-verdelers op de verschillende bouwlagen. De circuits voor verwarming en koeling blijven daarmee dus gescheiden. Door iedere bouwlaag van een eigen pomp te voorzien, konden we de diameters van de leidingen beperkt houden”, vertelt technisch accountmanager Sjaak Steller van Rensa.
De installatie werkt met één (bodem)warmtepomp en met twee buffervaten één voor verwarming en één als bronbuffer die tevens als koudebuffer wordt ingezet. De koeling werkt op een temperatuur van 17° tot 21°, waarbij de warmte van de retour wordt gebruikt om het bronwater van pakweg 4° in temperatuur te verhogen, wat het rendement ten goede komt. De warmtepomp warmt het water voor verwarming op tot maximaal 35°. De retourtemperatuur bedraagt 30°. Ook de LBK is aangesloten op deze circuits, waardoor de inblaaslucht zowel verwarmd als gekoeld kan worden.
CV-ketel
In de installatieruimte is een cv-ketel geplaatst als backup voor tijden met een heel grote warmtevraag en voor onverhoopte storingen. De ketel zorgt ook voor warm water, waarvoor een oplaadboiler is toegevoegd. Hierdoor is het mogelijk te voldoen aan de hoge vraag naar warm water door het grote aantal badkamers met hoge capaciteit kranen.
In de ontwerpfase is nog overwogen om de woning all electric te maken. Dat bleek echter weinig zinvol. Voor onder meer voorzieningen in de tuin was toch al een gasaansluiting nodig. Daarbij waren de mogelijkheden voor plaatsing van PV-panelen ook beperkt omdat die vanaf de weg niet zichtbaar mochten zijn.
Ontgasser
Een belangrijk onderdeel in de grote installatie is de ontgasser. Gekozen is voor een vacuümontgasser van Flamco. “Als water heet wordt gaan de microbelletjes er gemakkelijk uit. Maar in een installatie met een warmtepomp wordt het water niet meer echt heet en gaan die microbelletjes er dus niet van zelf uit. In een grote installatie als deze kunnen die zich ophopen in de warmtepomp, waardoor die in storing kan vallen”, vertelt Ton Hageman. Ook leidt veel lucht in het systeem tot een hoger energieverbruik, corrosie en verkorting van de levensduur. De vacuümontgasser van Flamco pakt steeds beetjes water om die middels vacuüm te ontgassen. De ontgasser is tevens voorzien van een navulfunctie.
De ontgasser is uiteraard vooral in de opstartfase belangrijk, maar blijft continu het water monitoren volgens een ingesteld programma in de regeling. Er is met kogelafsluiters een wisselschakeling gemaakt waardoor de vacuümontgasser zowel het koelcircuit als het verwarmingscircuit kan ontgassen.
Specialisten
Vanwege de complexiteit van de installatie en de vele leidingen in de techniekruimte, heeft Rensa in overleg met Hageman zo veel mogelijk onderdelen laten prefabriceren, waaronder de verdeelinrichting voor de warmte en koude die door Magra zijn geleverd. Ook werden specialisten betrokken, zoals Nathan voor de warmtepomp, bodemwisselaar en vloerverwarming en Innovent voor de LBK en de maatwerkkanalen daarvan in de installatieruimte. De aansturing van de installatie-apparatuur gebeurt door de regelkast van Deos. Deze regelkast ontvangt de lees- en schrijfwaarden vanuit het domoticasysteem, dat door derden is geleverd.
Met al deze betrokken partijen en uiteraard goede monteurs heeft Hageman er alle vertrouwen in dat de installatie straks tot volle tevredenheid van de opdrachtgever gaat functioneren.