Nieuwsoverzicht
Redactioneel

De 'Gasketelwet': zo zit het (en dit kun je nu al doen)

De CO-certificering gaat van de gastechnisch installateur weer een door de wet beschermd beroep maken. Consequentie is wel dat elke monteur zijn vakbekwaamheid aan moet tonen, en dat bedrijven zich ook moeten certificeren. Wat kun je nu al doen? De zelftoets en naar de meerjarige onderhoudscontracten kijken.

Installatiebedrijven die werkzaamheden aan cv-ketels uitvoeren moeten per 1 juli 2020 voldoen aan de nieuwe wettelijke certificeringsregeling, in de volksmond de Gasketelwet genoemd. Dit betekent dat monteurs die cv-ketels plaatsen, onderhouden en repareren hun vakmanschap aan moeten tonen. De handhaving start pas op 1 januari 2022. Er is dus nog tijd genoeg om je voor te bereiden. De wet richt zich niet enkel op het cv-toestel, maar op de gehele installatie eromheen. Brancheorganisatie Techniek Nederland heeft hiervoor tien controlepunten geformuleerd.

Landelijk register

Ook de bedrijven waar deze monteurs werken moeten zich certificeren, en hier komt een landelijk register van. Bedrijven die niet gecertificeerd zijn kunnen na 1 januari 2022 beboet worden. Bedrijven die hun werk niet goed uitvoeren kunnen uit het register worden geschrapt. Ook consumenten en corporaties die vanaf die datum een niet-gecertificeerde partij inschakelen voor bijvoorbeeld ketelonderhoud plegen een economisch delict.

Dit zijn de meest gestelde vragen én antwoorden

Aanleiding voor de regeling vormen de aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid die in 2015 een aantal koolmonoxide-incidenten onderzocht. De conclusies waren hard: de bestaande kwaliteitsregelingen bieden burgers te weinig veiligheid, en de branche is niet in staat om de borging zelf te regelen. Er komt dus een wet die in het Bouwbesluit verankerd is.

Ander voortvloeisel uit dit onderzoek is dat rookgasafvoerfabrikanten de concentrische rookgasafvoer als voorkeursoplossing naar voren hebben geschoven.

Alle beroepsbeoefenaren die in de praktijk (gas)verbrandingsinstallaties aanleggen, inspecteren en onderhouden moeten hun vakmanschap aantonen. Dit beslaat alle noodzakelijke vakmatige handelingen, inzage in de keten van factoren en oorzaken, alertheid over de prestaties van de gehele installatie waaronder omgevingsaspecten, ventilatie, luchttoevoer en rookgasafvoer-principes. Monteurs geven de gebruiker gebruiksadviezen en de juiste informatie over het plaatsen en testen van CO-melders. En: monteurs hebben een meldingsplicht voor misstanden.

Werkzaamheden aan de gasleidingen en de warmte-afgiftesystemen maken geen onderdeel uit van de wettelijke certificering. Ook wordt het onderhoud aan cv-toestellen niet wettelijk verplicht gesteld. De wet ziet wel elke onderhoudsbeurt als een nieuwe inbedrijfstelling. Ook de verkoop van cv-toestellen aan particulieren wordt niet aan banden gelegd. In 2023 wordt wel het effect van de regeling geëvalueerd, met een mogelijk verkoopverbod als gevolg.

De kwaliteitsregeling houdt rekening met verschillende niveaus. Er zijn zes profielen: monteur of 1e monteur service & onderhoud, monteur of 1e monteur werktuigkundige installatie of de combinatie, namelijk monteur of 1e monteur werktuigkundige installatie en service & onderhoud.

De gemeentelijke Bouw en Woningtoezicht wordt verantwoordelijk voor de handhaving. Gecertificeerde installateurs krijgen een meldingsplicht voor installaties die niet volgens de regels zijn aangelegd of onderhouden. De branche is in overleg met verzekeraars om voor woningeigenaren mogelijke ontbindende voorwaarden voor de verzekeringspolis op te stellen.

Hoewel hij al in juli in gaat, wordt er pas vanaf 2022 gehandhaafd. Er is dus een overgangsperiode van anderhalf jaar voor installatiebedrijven. In die periode krijgen zij de tijd om monteurs waar nodig bij te spijkeren, en bedrijfsvoering voor te bereiden.

Het officiële traject bestaat uit twee delen. Allereerst het vaststellen van je kennis door middel van de theorietoets. Daarna volgt een toetsing van de vaardigheden met een praktijkexamen. De theorietoets is volledig online. Het heeft geen zin hier hulp voor in te vliegen, aangezien alle theorie in de praktijktoets terug komt.

Na het slagen voor de theorie mag je deelnemen aan het praktijkexamen van één dag. Deze wordt via gecertificeerde onderwijsinstellingen aangeboden: denk aan ROVC, InstallatieWerk of ketelfabrikanten.

Na het Praktijkexamen ontvang je een Bewijs van Vakmanschap. Deze is 5 jaar geldig. Tevens wordt je vakmanschap geregistreerd in het centraal register. De theorietoets kost 80,- euro exclusief btw. De kosten voor het praktijkexamen verschillen per aanbieder. Deze kosten zijn mogelijk gesubsidieerd in de OSR-regeling via OTIB.

Ter voorbereiding van de theorietoets kun je nu al een online zelftest doen. Uit die eerste gratis test kan bijvoorbeeld blijken dat je kennis over rookgasafvoeren nog niet voldoende is. Vanaf maart worden hier E-learning-modules aan gekoppeld. Deze zijn weer gelinkt aan onder meer Kleintje Gas van ISSO.

Elke monteur moet zijn vakmanschap aantonen. Maar wie het de afgelopen jaren op peil heeft gehouden, kan redelijk snel door de toetsing heen. Het is raadzaam nu alvast de zelftest te maken.

Ook de bedrijven zelf moeten hun werkprocessen aanpassen voor de wet. Dit betekent dat zij moeten aantonen dat de monteurs vakbekwaam zijn, en de werkprocessen moeten beschrijven. Beschik je niet over de juiste CO-certificaten, dan mag je niet werken aan gasverbrandingsinstallaties. Gebeurt dat toch, dan ben je in overtreding en kan de gemeente een dwangsom opleggen. Techniek Nederland komt dit voorjaar met een Kwaliteitshandboek. 

Dat is per bedrijf verschillend. Bureau Sira Consulting deed voor Binnenlandse Zaken de zogeheten MKB-toets. Hieruit blijkt dat een gemiddelde onderhoudsbeurt tussen de 10 en 20,- euro duurder wordt. Afhankelijk van de bedrijfsgrootte zal ook een ketelplaatsing voor de consument enkele tientjes duurder worden. De verwachting is dat de totale extra kosten van het certificeringstraject (20,8 miljoen voor installatiebedrijven) volledig doorberekend gaan worden aan de opdrachtgever. Het kan dus raadzaam zijn nu al meerjarencontracten onder de loep te nemen of aan te passen.

De overheid komt met een nieuw logo en beeldmerk voor gecertificeerde bedrijven, die alle bestaande erkenningen vervangt. De overheid gaat vanaf 1 juli ook een publiekscampagne voeren om het belang van certificering bij woningeigenaren onder de aandacht te brengen.